zmiękczyć się
  • Pierogarnia, pierożarnia
    2.12.2015
    2.12.2015
    Mam pytanie dotyczące nazwy miejsca – pierożarnia lub pierogarnia. Czy są to nazwy poprawne słowotwórczo? Nie byłam w stanie znaleźć tych nazw w słowniku poprawnej polszczyzny.
    Z góry dziękuję za udzielenie odpowiedzi.
    Pozdrawiam
    Agnieszka Rak
  • Poprawna wymowa wyrazu biblioteka

    18.02.2024
    18.02.2024

    Szanowni Państwo,

    jakiś czas temu zaciekawiła mnie wymowa słowa „biblioteka”. Przez lata było dla mnie oczywiste, że słowo to wymawia się tak, jak się je zapisuje, czyli „biblioteka”. W pewnym momencie zwróciłem jednak uwagę, że szczególnie starsze pokolenie mówi: „byblioteka” albo „bybloteka”. Która wymowa jest wzorcowa i z czego mogą wynikać takie rozbieżności w wymowie?

  • Powodzianin
    29.09.2017
    29.09.2017
    Dlaczego ofiary powodzi nazywa się powodzianami? Przecież końcówka -anin oznacza zwolennika jakiejś idei lub mieszkańca jakiejś miejscowości – jest ona więc obraźliwa dla ofiar powodzi. Z drugiej strony skoro ofiara powodzi to powodzianin, jak w takim razie nazwać ofiarę trzęsienia ziemi, pożaru, huraganu, wybuchu wulkanu, tsunami? Absurdalnie brzmiałyby formy: trzęsianin, pożaranin, huraganin, wulkanin, tsunamianin.
  • rzeczowniki na -nia
    18.10.2006
    18.10.2006
    Dzień dobry.
    Moje pytanie dotyczy zasadności odmieniania słowa dafnia w dopełniaczu l.mn. jako dafni, czyli bez podwójnego i na końcu (wbrew zasadzie, że rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na -ia tworzą D. l. mn. na -ii, o ile mają pochodzenie obce). Tak na przykład odmieniamy podobnie brzmiące terminy biologiczne: huernii, urolagnii, beckmannii itp. Zaś dafnia w istocie pochodzi z n.-łac.
    Dziękuję.
  • shake
    14.07.2003
    14.07.2003
    Szanowni Państwo,
    W ofercie firmy, w której pracuję, znajdują się również koktajle mleczne. Dla takiego koktajlu używamy nazwy shake. Wielokrotnie moi koledzy z marketingu biedzili się z pisownią l.m. tego słowa, tworząc dziwaczne konstrukcje typu shaki, shake'y itp. Niestety używanie nazwy opisowej np. koktajl mleczny nie wchodzi w grę. Spolszczenie tego słowa (szejk), tak jak jest wymawiane, też wygląda dziwacznie i jednoznacznie kojarzy się z czymś bardzo odległym od deseru mlecznego. Moim zdaniem chyba najlepiej byłoby pozostać w piśmie przy końcówce angielskiej – shakes czekoladowe itp. Czy mieliby Państwo jakieś sugestie, jak rozwikłać ten dylemat?
    Z poważaniem,
    Dominik Szulowski
  • Titanic
    21.06.2002
    21.06.2002
    Jak odmienia się słowo Titanic (czy może Titanik)? W których przypadkach – i dlaczego – c zamienia się na k?
    Dziękuję.
  • transkrypcja z ukraińskiego
    8.12.2009
    8.12.2009
    Proszę o rozstrzygnięcie: czy w transkrypcji (nieuproszczonej) nazwisk ukraińskich i rosyjskich нь (сь) powinno przejść w ń (ś), czy w ()? Kłopot z interpretacją bierze się ze sformułowania „znak zmiękczenia” („ь oddajemy przez ´ — znak zmiękczenia”) oraz z przykładu „князьkniaź” w opisie reguł transkrypcji dla języka ukraińskiego.
    Dziękuję.
  • Co liczyć w grach literowo-słownych?
    25.10.2012
    25.10.2012
    W grach literowo-słownych jest problem nazewniczy: co to jest spółgłoska i samogłoska, a dalej – z ilu spółgłosek i samogłosek składa się jakiś wyraz. Dwuznaki, zmiękczenia, obca pisownia itp. sprawiają, że często inaczej wychodzi, kiedy liczyć głoski, a inaczej, gdy litery. Jak precyzyjnie i zwięźle wyrazić warunek że wyraz ma mieć co najmniej cztery spółgłoski, ale tak, by wykluczyć liczenie głosek (Czech spełnia warunek, Nixon – nie)? Spółlitery i samolitery nie wydają się dobrym pomysłem.
  • Deichmann
    22.10.2003
    22.10.2003
    Szanowni Państwo, mam wątpliwości dotyczące wymowy niemieckojęzycznej nazwy sieci sklepów obuwniczych Deichmann. Od kiedy spotkałem się z tą nazwą po raz pierwszy, wymawiałem ją [dajchman], sugerując się wymową podobnych wyrazów niemieckojęzycznych, takich jak Reich czy Eichmann. Tymczasem kilka dni temu w reklamie telewizyjnej tej firmy (a zatem za jej zgodą) lektor wymówił nazwę [dajszman]. Która zatem wymowa jest prawidłowa? Ja wciąż obstaję przy pierwszej, gdyż w tym wyrazie nie ma połączenia liter sch, które wymuszałoby wymowę głoski [sz]. Bardzo proszę o odpowiedź i pozdrawiam.
  • Dwie funkcje i
    4.03.2019
    4.03.2019
    Witam! Mam pewien problem: jeśli głoska zmiękczona jest jednocześnie sylabą (na przykład ni w wyrazie zniszczył), to jest traktowane jako jedna głoska. Za to pewien mój nauczyciel języka polskiego upierał się, że i i ni w zniszczył trzeba traktować jako osobną głoskę, bo, cytuję „Co tworzy tę sylabę? I! Musi być charakteryzowana osobno!”. Czy rzeczywiście tak trzeba?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego